Powązkowska 44
1931-??
teren jednostki wojskowej przy Kozielskiej
od 1960
OBIEKT ISTNIEJE
FOT:
Architekt:
nieznany
medalion: Wiktor Gontarczyk
Odsłonięty:
25 lutego 1931
Odsłonięty w rocznicę Bitwy pod Grochowem, w ramach obchodów 100. rocznicy wybuchu Powstania Listopadowego, podczas którego Karol Maciej Kaczkowski (1797-1867), profesor medycyny na UW i działacz społeczny, wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego i został mianowany naczelnym lekarzem w randze generała. Zorganizował od podstaw wojskową służbę zdrowia, której szeregi zasilili, zachęceni jego przykładem, inni lekarze i studenci medycyny. Sformował patrole sanitarne do ewakuacji rannych z pola bitwy, utworzył szpitale polowe, opanował epidemię cholery. Za swą działalność został odznaczony Orderem Virtuti Militari. Po upadku Powstania nie wrócił już do Warszawy – mieszkał na Ukrainie; m.in. założył polską drukarnię i księgarnię w Odessie.
Pomnik ufundowany został ze składek kadry oficerskiej 1. batalionu sanitarnego, stacjonującego w koszarach przy ul. Powązkowskiej 44 (wkrótce potem przeformowanego i przemianowanego na Kadrę Zapasową 1. Szpitala Okręgowego). Gen. Kaczkowski był patronem tego oddziału, na mocy rozkazu MSWojsk. nr 11 z 31 marca 1927, poz. 98.
Pomnik ma formę wysokiego obelisku z medalionem z portretem generała, ustawionego na trójelementowej podstawie. Na najwyższym prostopadłościanie podstawy umieszczone są inskrypcje:
Od frontu: KAROL / KACZKOWSKI / GENERAŁ SZTABS-LEKARZ / WOJSKA POLSKIEGO / W R. 1831.
Po prawej: DOBRA I SZYBKA / POMOC LEKARSKA / NA POLU WALKI / WPŁYWA NA PODTRZYMANIE / DUCHA ŻOŁNIERZA.
Po lewej: SWEMU SZEFOWI / W SETNĄ ROCZNICĘ / OFICEROWIE ZAWODOWI I REZERWOWI / 1. BATALJONU SANITARNEGO / 25-II-1931 R.
Od tyłu: NA TEREN WOJSKOWEGO INSTYTUTU / HIGIENY I EPIDEMIOLOGII / OBELISK PRZENIOSŁO I ODNOWIŁO / WOJSKO POLSKIE / 20-VI-1960.
Obecnie:
pomnik przetrwał wojnę bez większych uszkodzeń. Po odrestaurowaniu - podczas którego podstawę cokołu wymieniono na nową - i przeniesieniu na teren Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii im. gen. Karola Kaczkowskiego przy ul. Kozielskiej, odsłonięty został ponownie 20 czerwca 1960. Stary fragment cokołu jest eksponowany nieopodal.
Za zgodę na wejście na teren WIHiE i wykonanie zdjęć pomnika dziękujemy Dyrektorowi WIHiE, prof. Jerzemu Bzdędze.