Architekt:
Chrystian Piotr Aigner.
Budowa:
1818-1825.
Kościół powstał na miejscu bramy tryumfalnej na cześć cara Aleksandra I wzniesionej w 1815. Tą efektowną, lecz wykonaną w nietrwałych materiałach budowlę rozebrano i na jej miejsce chciano postawić kamienną. Zebrano na ten cel pieniądze, lecz wobec sprzeciwu cara kwotę przeznaczono na budowę kościoła, któremu nieprzypadkowo patronuje św. Aleksander. Budowla jest wzorowana na rzymskim Panteonie, który od renesansu inspirował wielu architektów (m.in. S. B. Zuga w kościele ewangelickim na pl. Małachowskiego). Aigner zestaw podobnych form użył w kościele Wniebowziętej Bogurodzicy w Puławach (1800-1803), lecz warszawska realizacja, bardziej dojrzała, ze względu na usytuowanie posiadać musiała dwa portyki.
Przebudowa:
w latach 1886-95 wg projektu Józefa Piusa Dziekońskiego.
Kościół w 2 poł. XIX wieku wydawać się musiał mało atrakcyjny sąsiadując z wysokimi, ozdobnymi kamienicami, dlatego podjęto decyzję o jego przebudowie. Wysmuklono wtedy proporcję budynku, dodano dwie wieże na fasadzie głównej oraz bogatszą sztukaterię - tambur świątyni został podwyższony, a formę kopuły zaczerpnięto z bazyliki św. Piotra w Rzymie.
Zniszczony:
W czasie powstania warszawskiego kościół został zburzony a jego malownicze ruiny, przypominające starożytne zabytki, inspirowały artystów.
Odbudowa: po zniszczeniach wojennych kościół odbudowano w latach 1949-1950 według projektu Stanisława Marzyńskiego. Świątyni przywrócono wygląd pierwotnie zaprojektowany przez Ch. P. Aignera (z nieznacznymi modyfikacjami), pozostawiając równocześnie kościół dolny, do którego wejścia prowadzą w miejscu rozebranych wież.
